La Gioconda in Luik

Vorig seizoen eindigde de Waalse Opera met de grand-opéra Les Huguenots. De huidige seizoensafsluiter is Ponchielli's La Gioconda, wat ook alle kenmerken heeft van een - zij het Italiaanse - grand-opéra. Voor de gelegenheid heeft Jean-Louis Grinda zijn directeurszetel even ingeruild voor de regisseursstoel.

Deze enscenering vertoont sterke gelijkenissen met Les Huguenots omwille van de luxueuze kostuums. Het decor moet ook het Venetië van de zeventiende eeuw evoceren. Dit gebeurt hoofdzakelijk door middel van geschilderde achtergronddoeken met bijvoorbeeld het San Marco (voor het 1e bedrijf) of een plafondschildering (voor de "Urendans" tijdens het 3e bedrijf). Voor het tweede bedrijf wordt dit aangevuld met de achtersteven van Enzo's schip en veel rook... Grinda toont een illustratieve productie zoals we dat in Luik gewoon zijn. Voor de grote koorscènes creëert hij tableaux-vivants die mooi plaatjes opleveren. De behandeling van het koor - vooral tijdens de openingsscène - gaat zelfs iets verder dan het koor simpelweg in blokken laten bewegen.

Al die visuele opulentie wordt echter niet ondersteund door een goede bezetting. Enzo Grimaldo is een archetypische tenorpartij. Maurizio Comencini zingt weliswaar de juiste noten, maar doet dit constant forte... Voor zijn beroemde aria "Cielo e mar" probeert hij op die manier boven een fictieve zeewind uit te roepen, waardoor al de intimiteit en het contemplatieve karakter van deze aria verdwijnt.

Barnaba is een Scarpia-achtige figuur... maar dan wel een waarvoor de middelen van een Verdi-bariton ingezet moeten worden. Jean-Philippe Lafont heeft enkel de donkere klank, maar niet de stijl, frasering noch het legato. Enkel op dramatisch vlak kan hij enigszins overtuigen.

Ook La Gioconda zelf, gezongen door Anna Shafajinskaia, vond ik allesbehalve geslaagd. Ze heeft heel veel metaal in haar stem, waarmee ze net doorheen de grote koorscènes kan breken. Maar echt mooi is het niet en veel interpretatieve diepgang kon ik niet ontdekken. Ik moet er wel bijzeggen dat ik haar "Suicidio" gemist heb omdat ik na het derde bedrijf vertrokken ben. Zoals ik ook eerder al geschreven heb, doet de Waalse Opera er blijkbaar alles aan om vooral niet op een deftig uur te stoppen... zelfs niet voor een opera met een normale lengte als La Gioconda. Dus voegden ze om 22u45 maar een extra pauze in na het derde bedrijf. En ik had niet veel zin om nog een uur te wachten op het slot van de opera in een snikhete operazaal en in het gezelschap van een brulbezetting.

Bij de zangers die wel aanhoorbaar waren, moet in de eerste plaats Lidia Tirendi als Laura vermeld worden. Zij heeft een mooie ronde mezzo die vooral in het derde bedrijf prachtig tot uiting kwam. Paata Burchuladze zingt weliswaar met een vreemde Italiaanse tongval, maar zijn stem stroomt tenminste lekker in de rol van Alvise Badoero.

Als seizoensafsluiter was het maar zwak... ondanks de mooie kostuums.

Publicatie: woensdag 21 juni 2006 om 11:58
Rubriek: Opera

Reacties

Nico Deloddere (donderdag 22 juni 2006 om 23:32)

Ik vond de bezetting wel vrij sterk, en was verrast dat men het budget heeft om 6 loodzware rollen te bezetten. De grootste verrassing was voor mij wel de opera zelf, die was mij bekend van CD-opnamen, maar 'la gioconda' in het echt horen, deed me beseffen dat de kwaliteit ervan uitzonderlijk is. Je ziet ook een aantal keren waar Verdi de mosterd gehaald heeft, bv. bij de monoloog van Barnaba in het eerste bedrijf (vergelijkbaar met het Credo van Iago) en Gioconda's 'oh madre mia, quanto mi costi' werd in Aida: 'Oh patria, quanto mi costi' op heel gelijkaardige muziek.
Lafont was voor mij de meest indrukwekkende zanger, ik vind hem dramatisch onvoorstelbaar sterk. Natuurlijk hebben rollen zoals Wotan hun tol geëist, maar hij trekt voortdurend de aandacht naar zich toe en zijn vocaal acteertalent is verbluffend zeker in de duetten. Shafajinskaia is geen Callas, maar ze deed me toch denken aan wat een effect het moet geweest zijn een zangeres als Callas in zo'n rol te horen.
De rol is gewoon moordend, en vooral met de laagste noten had ze problemen. Maar in de hoogte blies het 'staal' me van mijn stoel. Het einde van het eerste bedrijf, het duet met Laura, haar 'Suicido', vocaal vuurwerk van de bovenste plank. De tenor was ook niet naar mijn smaak, een exemplaar zoals we in Luik vaak zien: van karton, met de operagebaartjes van weleer, heeft de noten, maar meer niet.
En Burchuladze, sorry, maar zo'n wollige Russische toon vind ik niet meer van deze tijd. Boris Christoff kon zich permitteren om met een vreselijk accent niet-Russische rollen te zingen, maar dat was in de jaren 50.
En een speciale vermelding voor de dirigent Rani Calderon die toont wat een sterke persoonlijkheid met een middelmatig orkest kan bereiken (in tegenstelling tot I.T.). Hij is ook één van de weinige dirigenten die het Luikse publiek stil krijgt, hij begon niet voor de zaal muisstil was, fantastisch!
Alle bewondering voor de Luikse opera dat ze zo'n repertoire nog brengen.
Nico

Hugo Delava (woensdag 21 juni 2006 om 14:32)

Hoi Margo,

Het is inderdaad een beetje onbegrijpelijk dat de ORW twee pauzes plaatst in Gioconda. Dit breekt niet alleen de dramatische spanning , het hoeft helemaal niet omdat het werk niet uitzonderlijk lang is. Gelukkig was ik zondag in Luik, zodat alles nog op een schappelijk uur voorbij was.
Jammer dat je het laatste bedrijf niet zag. Het is het meest aangrijpende van de hele opera, en je zou (althans toch zondag) een hele andere indruk gekregen hebben van Shafajinskaja. Uiteindelijk heeft ze voordien niet écht veel te doen. In elk geval is het een soort stem die je liefhebt of haat.
Maurizio Comencini is een beetje een geval apart. Hij heeft een mooie lyrische stem die hij voortdurend overbelast in rollen die eigenlijk te zwaar zijn. Ik vond zijn "Cielo e mar" inderdaad een droevig beestje, alhoewel mijn mening duidelijk niet gedeeld werd door een juichend publiek.
Je kan overigens mijn recensie hier http://home.tiscali.be/to.operagazet/artikels1/be/liege.htm#gioconda lezen.

Groeten,

Hugo