Lohengrin in Bonn
Het lijkt het jaar van de Lohengrins te worden. Maar in tegenstelling tot de producties van de Munt en Opera Vlaanderen, is de voorstelling in Bonn er één die me van begin tot einde op het puntje van mijn stoel deed zitten.
Heinrich, Elsa, Lohengrin (foto © Thilo Beu)
Dat komt in de eerste plaats omwille van het muzikale niveau dat gehaald werd. Dirk Kaftan dirigeert een sfeervolle ouverture en houdt een goede balans tussen orkest en zangers. Een trompettenkwartet volgt de Heerrufer op de scène maar ook tot op de balkons. Tijdens het intermezzo van het derde bedrijf wordt zelfs al het koper over de zaal verspreid wat voor een opwindend klankbeeld zorgt. Een leuk idee was om de vier Edelknaben door het kinderkoor te laten zingen.
De opera van Bonn heeft een onwaarschijnlijk sterke bezetting verzameld, met eigenlijk geen enkele zwakke schakel.
Wat mij betreft is Mirko Roschkowski dé nieuwe Lohengrin. Ik had hem voordien nog maar één keer gehoord, als Don Ottavio in Keulen. Hij is natuurlijk niet de eerste Mozarttenor die de stap zet richting Lohengrin, maar hij heeft die stap op heel overtuigende manier gezet. Hij heeft nog altijd de typische Mozartelegantie, maar zijn stem is meer dan ruim genoeg om de dramatischere passages te overwinnen. Tot de hoogste noten blijft zijn stem homogeen klinken met een hartverwarmend timbre. Als hij aan "In fernem Land" begint, dan klinkt hij nog zo fris als een hoentje. Voeg daarbij nog een kraakheldere dictie en voilà... de ideale Lohengrin.
Er valt ook niets aan te merken op de dictie en verstaanbaarheid van Anna Princeva. Ik heb haar al een paar keer gehoord in Verdi-rollen in Bonn, vorig seizoen bijvoorbeeld nog als Lucrezia. Met Elsa maakt ze een roldebuut, tevens haar eerste Duitse rol. Die Verdi-en belcanto-achtergrond neemt ze ook mee naar Wagner met een mooi legato, een gemakkelijke hoogte en zelfs een paar portamenti... heerlijk. Alles klinkt jeugdig en loepzuiver. Alleen zou ik haar af en toe wat meer piano willen horen zingen.
Dshamilja Kaiser was eerder een onvergetelijke Penthesilea in Bonn. Ze zingt Ortrud met een gigantische stem. Met "Entweihte Götter" pint ze me tegen de achterkant van mijn zetel. Maar een paar momenten later is haar stem weer poeslief als ze Elsa verleidt. Net zoals bij Roschkowski en Princeva is het een heel mooi gezongen Ortrud. De machtige stem van Tómas Tómasson kennen we uiteraard van zijn Wagnervertolkingen in de Munt, Telramund wordt toegevoegd aan het lijstje met Holländer en Klingsor. Hij springt soms wat creatief om met het Duits en een enkele keer slipt zijn intonatie, maar ook dit was een sterke vertolking. De statige bas van Pavel Kudinov als Heinrich en de nobele Heerrufer van Ivan Krutikov maken de bezetting compleet.
Telramund, Heinrich, Ortrud, Heerrufer (foto © Thilo Beu)
De regie was in handen van Marco Arturo Marelli. Ik herinner me hem vooral van zijn Pelléas et Mélisande in Berlijn, één van de beste die ik ooit gezien heb. Voor Lohengrin heeft hij een eenvoudig eenheidsdecor ontworpen. Centraal vormt een wit rechthoekig vlak de slaapkamer van Elsa. Achter op het podium is een cirkelvormig vlak de wereld van Lohengrin.
De voorstelling begint - ondertussen onvermijdbaar - met een geënsceneerde ouverture. Terwijl Elsa bidt en in een haast religieuze trance komt als ze van haar toekomstige redder droomt, lokt Otrud Gottfried weg en ontvoert hem. Het jongetje dat Gottfried speelt, is ook de zwaan die met de lange wapperende mouwen van iets wat op een dwangbuis lijkt, komt aangelopen als Lohengrin met "Nun sei bedankt, mein lieber Schwan" afscheid neemt.
Centraal in de enscenering van Marelli is de karaktertekening van Elsa. Ze is een jong (tiener)meisje dat niet goed beseft wat haar overkomt. Als ze Lohengrin voor het eerst ontmoet raakt ze hem giechelend aan omdat ze niet kan geloven dat hij echt is.
Voor de strijd tussen Lohengrin en Telramund doet Heinrich een Wotannetje. Hij steekt hun zwaarden in de grond. Enkel Lohengrin kan zijn zwaard terug lostrekken, later doet hij hetzelfde met Telramunds zwaard om hem daarmee te doden.
De confrontaties van het tweede bedrijf, Ortrud versus respectievelijk Telramund en Elsa, zijn ook heel duidelijk en leesbaar in beeld gebracht. Ortrud leest Lohengrins "verraad" in Elsa's hand en herinnert haar eraan tijdens de huwelijksceremonie. Heel die ceremonie ziet er ook mooi uit. Elk koorlid heeft een kaars vast, maar op het moment dat de sfeer omslaat gaat Ortrud zelf één voor één die kaarsen uitblazen. De strijd tussen licht en donker krijgt zo ook een visuele invulling.
Kortom, het is een heel mooie en meeslepende enscenering... met een wereldbezetting.
Publicatie: maandag 5 november 2018 om 18:17
Rubriek: Opera