Il Grand' Inquisitor

Der König Kandaules in Antwerpen

Zemlinsky is op operavlak vooral bekend van zijn tweeluik Eine florentinische Tragödie en Der Zwerg. Der König Kandaules is veel minder bekend, al is het maar omdat Zemlinsky de opera onafgewerkt overgeleverd heeft, maar is nu toch bij Opera Vlaanderen te zien in een nieuwe productie van Andrij Zholdak met chef-dirigent Dmitri Jurowski in de orkestbak.


foto © Annemie Augustijns

Der König Kandaules dateert uit de jaren '30, maar het heeft nog tot 1996 geduurd voor de opera in Hamburg (scenisch) gecreëerd werd. Tien jaar later vond de Belgische creatie plaats in Luik en nog eens tien jaar later dus in Antwerpen...

Tijdens de inleiding gaf dramaturg Piet De Volder de raad dat we vooral niet moesten proberen om alles te begrijpen van de regie van Andrij Zholdak. Dat bleek het understatement van het jaar te zijn. Het is een productie waar kop noch staart aan te krijgen is, tenzij rattenkoppen of vissenstaarten... Er gebeurt vanalles dat niet zou moeten gebeuren. En wat wel zou moeten gebeuren, gebeurt niet. Als het zijn bedoeling was om verwarring te zaaien, dan is hij daar op briljante wijze in geslaagd.

Alles speelt zich af in een indrukwekkend poppenhuisdecor, zes kamers verspreid over drie verdiepingen, verbonden met een lift en trappen. Op de muren worden regelmatig teksten geprojecteerd, mogelijk de gedachten van Nyssia, waardoor gesuggereerd wordt dat alles zich afspeelt in haar verbeelding of fantasieën.

De koning en de koningin zijn bijvoorbeeld kinderloos, maar toch lopen er twee kinderen door het huis... waar vanalles mee gebeurt. Ze willen zelfmoord plegen, ze worden vermoord door Gyges of toch niet, ze worden in bladerdeeg gerold, ze vermoorden de comprimario's (Phedros, Syphax, Philebos, ...), enz. Anderzijds wordt de cruciale scène waarin Gyges de naakte Nyssia ziet en met haar de nacht doorbrengt zelfs nog niet gesuggereerd. En oh ja, het is uiteraard Nyssia die haar man én Gyges vermoordt.

Aangezien in al die kamertjes altijd wel iets gebeurt, word je zodanig overstroomd met beelden, dat je nauwelijks nog tijd hebt om naar de muziek te luisteren... Er wordt nochtans goed gezongen door de drie protagonisten.

Dmitry Golovnin is een onvermoeibare König Kandaules die in de laagte mooi baritonaal klinkt, maar in de hoogte toch wat gesloten is. Elisabet Strid, die ik onder andere al gehoord heb als Freia in Bayreuth of als Gutrune in Riga, is een heel mooie Nyssia. Vooral in het laatste bedrijf, als het drama escaleert, maakt ze indruk. En dan is er nog Gidon Saks, die we vroeger regelmatig in Antwerpen konden horen in een breed repertoire van Somnus over Sparafucile tot Claggart. Bij zijn meest recente optredens was ik niet echt overtuigd, maar zijn gigantische bas komt wel goed tot uiting in een rol als die van Gyges.

Publicatie: zaterdag 26 maart 2016 om 09:27
Rubriek: Opera